Een goed uitgevoerd serious game project kan tot prachtige resultaten leiden. Toch slagen veel bedrijven er niet in om een serious game succesvol toe te passen. Er komt namelijk meer bij kijken dan alleen een serious game ontwikkelen. De implementatie is net zo belangrijk en dat gaat niet altijd goed. In dit artikel leggen we uit waar je op moet letten bij de ontwikkeling en implementatie van een serious game.
Ongetwijfeld heb je de volgende termen wel eens gehoord: serious games, applied games of gamification. Het zijn games die vermakelijk en meeslepend zijn, maar met als primair doel het overdragen van kennis, het aanleren van vaardigheden of het stimuleren van gedragsverandering.
Serious games worden al op grote schaal ingezet door bedrijven en organisaties om complexe doelstellingen te bereiken. Wereldwijd zien we mooie projecten waarin gamification de succesfactor is. Helaas mislukken er ook veel projecten. Dat is zonde, want de ontwikkeling van een serious game kan veel tijd en geld kosten.
Een serious game ontwikkelen is niet genoeg
Over de uitspraak “een goed product verkoopt zichzelf” is in het bedrijfsleven altijd veel discussie. Eén ding weten we zeker: om een serious game project succesvol te maken is er meer nodig dan alleen de gameontwikkeling. Er valt onderscheid te maken tussen:
- Ontwikkeling
- Implementatie
Vaak wordt de ontwikkeling van het spel goed uitgevoerd. De game is uitdagend, goed opgebouwd en mooi vormgegeven. Er ligt een kant-en-klare game … en nu? Hoe zorg je ervoor dat de game gebruikt gaat worden door de doelgroep? Hoe richt je je marketing in?
Kortom: na de gameontwikkeling is een goede implementatie net zo belangrijk. Hoe pak je beide onderdelen goed aan?
De ontwikkeling van een serious game
De ontwikkeling van een serious game is een echte ontdekkingsreis. Het begint vaak met een uitdaging of probleem.
Een organisatie wil bijvoorbeeld zijn werknemers stimuleren om in de lunchpauze actief te bewegen. De bedrijfsleider heeft al geprobeerd om een vaste loopronde in te stellen na de lunch, maar niet iedere werknemer gaat mee. De organisatie gaat nu op zoek naar creatieve oplossingen en denkt aan een serious game.
Wanneer deze organisatie bij ons aanklopt, gaan we samen in gesprek en bepalen we de voorwaarden voor het spel. Vervolgens werken we aan een creatief concept en prototype. We bouwen, testen, bouwen, testen … totdat we tot een definitieve game komen.
Het is belangrijk dat games ‘seriously entertaining’ zijn. Des te leuker de game, des te betrokkener de spelers zijn. Een succesvolle game bestaat uit vier kernelementen: interactiviteit, metafoor, uitdaging en beloning en het sociale aspect.
1. Interactiviteit
Met interactie wordt ook wel gameplay bedoeld. Spelers moeten acties uitvoeren om een uitdaging te voltooien. De gebruiker voert een handeling uit in het spel en daaruit volgt een resultaat. Dit kan een positief of negatief resultaat zijn. Was het de juiste keuze? Dan is de uitdaging voltooid en ontvangt de speler een beloning in het spel.
Spelers moeten begrijpen waarom een bepaalde beslissing wel of niet succesvol is. Hetzelfde gebeurt bij een simulatie voor bijvoorbeeld piloten in opleiding. De piloot leert op een interactieve manier om een vliegtuig te besturen. Op deze manier worden goede beslissingen aangeleerd en foute beslissingen afgeleerd, zodat de piloot goed voorbereid in een echt vliegtuig kan stappen. Een serious game of applied game werkt op dezelfde manier. Het voordeel van serious games is dat deze fors goedkoper zijn dan een simulator.
2. Metafoor
Het geven van rekenlessen aan basisschoolkinderen kan op verschillende manieren. De juf of meester staat voor de klas en legt uit hoe je moet delen en vermenigvuldigen. Het uitleggen van de berekening kan met woorden en een schoolbord, maar het wordt een stuk leuker (en leerzamer) als het wordt verteld aan de hand van een taart. Een metafoor is niets anders dan het visualiseren van een onderwerp.
De spelwereld, het verhaal en de spelfiguren in een serious game zorgen voor deze visualisatie. Ze zorgen voor een meeslepende ervaring en motiveren de speler om naar de volgende uitdaging te gaan. En het leukste: door de visualisatie blijft de kennis beter hangen en kan de gebruiker dus effectiever leren.
[sc name=”newsletter-signup-NL”]
3. Uitdaging en beloning
Met uitdaging en beloning wordt bedoeld: vooruitgang en feedback. Een goed spel heeft een progressiesysteem waarmee de speler gemotiveerd wordt om verder te spelen. Vaak is dit gekoppeld aan een vaardigheidsniveau. Wanneer de gebruiker een uitdaging niet kan halen na meerdere pogingen raakt hij of zij minder gemotiveerd. Door de speler op een lager vaardigheidsniveau te zetten wordt het makkelijker om de uitdaging te voltooien.
Om de speler betrokken te houden zijn beloningen van belang. Een beloning geeft de gebruiker een gevoel van euforie. Om dezelfde reden geven we een kind een klein geldbedrag voor een goed schoolrapport en krijgt de hond een snoepje als hij of zij voor de eerste keer op commando gaat zitten.
4. Sociale aspect
Gamen is leuker wanneer je het samen doet. Een competitief element geeft een extra stimulans om beter te worden in het spel. Als je beter wil worden moet je doorspelen en leren van de situatie. Een goed voorbeeld van een competitief element in een serious game is een leaderboard. Hoe leuk is het om te zien dat je het spel sneller voltooid hebt dan je collega? De nummer 2 op de ranglijst zal ongetwijfeld nog een poging doen om een betere tijd neer te zetten. En de collega die nog niet deelneemt aan het spel denkt: “Hé, wedden dat ik jullie makkelijk versla?”
Een serious game succesvol implementeren
De game is ontwikkeld en bevat alle onderdelen om een groot succes te worden. Ook is het spel getest bij de doelgroep en wetenschappelijk gevalideerd. De laatste aanpassingen worden doorgevoerd en het spel wordt opgeleverd. Wat een ontdekkingsreis! En nu?
Een goede implementatie is nodig om de bedrijfsdoelstelling daadwerkelijk te bereiken. Wanneer wij een aanvraag krijgen voor een nieuw project, gaan we na oplevering samen met de klant over naar fase 2: implementatie.
Bij deze fase komt nog best veel kijken. Denk aan:
- De lancering
- Marketing en vormgeving
- Distributie
- Support
Een voorbeeld uit de praktijk: Water Battle
Waterbedrijf Vitens kwam naar ons toe met de vraag om een serious game te ontwikkelen. De doelstelling was duidelijk: het bedrijf wou kosten en energie besparen door klanten te leren om het waterverbruik meer te spreiden. Uit een zee van creatieve ideeën ontwikkelden wij de Water Battle.
In de Water Battle verplaatsen basisschoolkinderen zich als virtuele waterwezentjes in het waternetwerk van Leeuwarden. Spelers leren door de game nieuw gedrag aan over het spreiden van watergebruik. Als ze dat nieuwe gedrag thuis goed toepassen, zorgen ze ervoor dat in het spel hun huisjes niet overstromen.
Na oplevering van het spel en validatie door gedragswetenschappers is het team van Grendel Games aan de slag gegaan met de implementatie. Een implementatieplan is van groot belang. De doelgroep moet natuurlijk weten dat het spel bestaat, en heeft misschien begeleiding nodig bij de installatie of tijdens het spel. Om van de Water Battle een succes te maken zijn de volgende aspecten uitgevoerd:
- Distributie: naast de game hebben we een website en Facebookpagina opgezet waarop informatie staat over wat het spel is, hoe het werkt en waar het gedownload kan worden.
- Marketing: er is een marketing- en communicatieplan opgesteld en uitgevoerd. Zo hebben we advertenties gemaakt om nieuwe gebruikers kennis te laten maken met het spel en er zijn scholen bezocht om de game te presenteren.
- Vormgeving: we hebben een logo ontwikkeld en er zijn afbeeldingen en video’s gemaakt waarin het spel schematisch wordt uitgelegd.
- Organisatie: er is een competitief element in het spel gezet waarbij verschillende basisscholen tegen elkaar strijden om de beste school te worden, oftewel: de meest waterbesparende school.
- Training en support: zowel voor het waterbedrijf, de kinderen en hun ouders is informatie verschaft – denk aan tips & tricks – en zijn er trainingen verzorgd.
Conclusie
Dit is slechts een greep uit de activiteiten die nodig zijn om een serious game project succesvol uit te voeren. Een serious game inzetten voor jouw organisatie is een reis. Een puzzel die van het eerste tot het laatste puzzelstukje perfect in elkaar valt.
Samen met de klant ontdekken we hoe deze puzzel eruit ziet. En samen zetten we de puzzel in elkaar: van probleem tot aan een definitieve game. Van wetenschappelijke validatie tot aan de marketing en distributie.
Klaar om jouw puzzel in elkaar te zetten? Neem contact op met Tim Laning voor een vrijblijvend gesprek om te sparren over jouw vraagstuk:
