Burgers zijn de motor van hun eigen straat of wijk. Zij bepalen de sfeer, activiteiten en hebben ook vaak inspraak in hoe hun leefomgeving eruit ziet. Denk aan een georganiseerde schoonmaakactie in de straat of een advies aan de gemeente voor meer groen in de buurt. Deze wisselwerking tussen burgers en gemeentes heet burgerparticipatie. Om de motivatie bij burgerparticipatie te vergroten, kunnen spelelementen of serious games ingezet worden. Hoe werkt dat?
Burgerparticipatie is een wisselwerking. Dat betekent dat burgers initiatieven kunnen voordragen bij hun gemeente voor bijvoorbeeld een nieuw speelpark in de buurt. Maar anderzijds kan het vanuit bestuurlijk perspectief ook ingezet worden om meer binding te krijgen met burgers, om informatie in te winnen of om (maatschappelijke) problemen op te lossen.
Voor gemeentes is het best wel een uitdaging om burgers te betrekken bij politieke, maatschappelijke of lokale kwesties. Barrières voor burgers om deel te nemen:
- Burgers weten niet dat en hoeveel inspraak ze hebben.
- Burgers denken dat er niet naar hun inspraak geluisterd wordt.
- Burgers zien niet goed wat er wel en niet mogelijk is.
- Burgers weten niet hoe ze hun wensen kenbaar moeten maken.
- Burgers ervaren een te grote drempel om inspraak te geven.
Met een goed burgerparticipatieplatform en goede communicatievoorzieningen kunnen deze barrières opgelost worden. Serious games zijn ook effectief om de drempel om deel te nemen drastisch te verlagen.
Maar, voordat een burger nadenkt over deze barrières, zal men zich eerst afvragen welke toegevoegde waarde het biedt om deel te nemen aan burgerparticipatie. Mensen hebben simpelweg motivatie nodig om iets te doen.
Voor de context van dit artikel en het effect van serious games lichten we toe hoe motivatie werkt. Om te beginnen, bestaan er twee soorten motivaties:
- Intrinsieke motivatie: hier komt de motivatie vanuit jezelf. Je gaat aan hardlopen omdat je een gezonde levensstijl belangrijk vindt. Ook een gevoel van verplichting tegenover de maatschappij kan een intrinsieke motivator zijn, wanneer je bijvoorbeeld je afval gaat scheiden. Als we het hebben over burgerparticipatie, kunnen inwoners van een stad ook intrinsiek gemotiveerd zijn om mee te denken over ontwikkelingen en verbeteringen in hun stad. Neem als voorbeeld het participatieproject in Leiden.
- Extrinsieke motivatie: is een drijfveer afkomstig uit externe factoren. Denk aan het krijgen van loon uit werk. Als een bedrijf geen loon meer betaald, zal de werknemer ook stoppen met werken. Ook erkenning en status kunnen voldoende zijn als extrinsieke motivatie.
Volgens ‘the self-determination theory’ (zie afbeelding hierboven) kun je motivatie zien als een lijn met aan het linker uiteinde ‘geen motivatie’ en aan het rechter uiteinde ‘intrinsiek gemotiveerd’. Alles daartussenin is extrinsieke motivatie.
Voorbeeld: omdat meneer De Vries uit Amsterdam geen meerwaarde ziet in een burgerparticipatieproject voor meer groen in zijn woonwijk, zal hij niet uit zichzelf deelnemen. Ondanks dat De Vries zijn eigen tuin enorm belangrijk vindt, is hij niet gemotiveerd om mee te denken over vergroening van zijn wijk. Maar, wat als er een ‘tuin make-over’ ter waarde van € 10.000,- wordt verloot onder alle deelnemers? Meneer De Vries heeft nu ineens een extrinsieke motivatie om mee te doen, want wellicht wordt hij beloond voor zijn deelname. Terwijl De Vries deelneemt aan het project, bestaat er een kans dat hij verder naar rechts schuift op de ‘motivatielijn’ in de afbeelding hierboven. Mogelijk gaat hij, omdat hij nu meer kennis heeft, toch het nut inzien van een groenere woonwijk. Of, als er volgende keer weer een vergelijkbaar project is, doet hij uit zichzelf mee.
In dit geval is de tuin make-over een motivator om deel te nemen. Het is een beloning: één van het type spelelementen om mensen extrinsiek te motiveren. Serious games gebruiken diezelfde techniek.
[sc name=”newsletter-signup-NL”]
Serious games als motivator bij burgerparticipatie
Serious games kunnen worden ingezet om de betrokkenheid van burgers te vergroten. Serious games zijn games die worden gebruikt om mensen te motiveren, gedrag te veranderen of kennis over te dragen. Terwijl serious games ook zeker entertaining zijn, is dat niet het hoofddoel. Door de manier waarop serious games zijn ontworpen, met uitdagingen, beloningen, een meeslepend spelverhaal en een feedbacksysteem, motiveren ze de speler om vaker en langer te spelen. Gebruikers worden door deze spelprincipes extrinsiek gemotiveerd om deel te nemen en worden intensief ondergedompeld in de verhaallijn en achterliggende gedachte van het spel.
Zowel voor burgers als voor gemeentes biedt het gebruik van serious games voor burgerparticipatie, naast het zorgen voor extrinsieke motivatie, verschillende voordelen:
- Het is toegankelijk omdat iedereen het vanuit huis kan spelen.
- Alle uitleg gebeurt via de game op een interactieve manier.
- Het is mogelijk om makkelijk en snel informatie en ideeën te delen met iedereen.
- Doordat de data digitaal wordt ingevoerd, is deze makkelijker te analyseren.
- De ervaring is veel rijker doordat er veel mogelijkheden zijn qua visualisatie en simulatie.
Case: burgerparticipatie vergroten met de serious game Garden Battle
Ook voor burgerparticipatieprojecten worden serious games al ingezet, zoals de Garden Battle. In deze game gaan inwoners van Zwolle aan de slag met het online (her)ontwerpen van hun tuin in de digitale tweelingstad. Na het claimen van je eigen tuin is het de bedoeling om de tuin zo klimaatbestendig mogelijk te ontwerpen. Je neemt het op tegen buurtgenoten en je kunt scoren als wijk.
Zwolle koos voor een serious game voor dit burgerparticipatieproject om bewoners te motiveren aan de slag te gaan met klimaatbestendigheid. Ten opzichte van gamification, waarbij spelelementen ingezet worden in een non-gaming context (zoals een participatieplatform), gaan serious games nog een stapje verder. De Garden Battle is speelser, je krijgt de mogelijkheid om aan je eigen tuin te werken en je ziet de effecten van al je acties en ontwerpen. Hierdoor is het leuker om digitaal aan je tuin te werken.
Een ander voorbeeld van serious games als de Garden Battle zijn de visuele aspecten van het spel. Onderzoek toont aan dat een serious game door interactiviteit en visualisatie beter is in het overbrengen van feitelijke kennis. Daarnaast zorgen aantrekkelijke game design elementen voor een hogere engagement onder gebruikers. Een bijvoorbeeld waarin dit terugkomt is het simuleren van weersomstandigheden om te testen of je tuin klimaatbestendig is.
Zoals we bij het voorbeeld van meneer De Vries al noemden is een extrinsieke motivatie al voldoende om mee te doen aan burgerparticipatie. Omdat een serious game als de Garden Battle vermakelijk is en men ze intensief speelt is het best mogelijk dat de doelgroep door het spelen van de game meer motivatie of zelfs intrinsieke motivatie krijgt om zich te verdiepen in het achterliggende onderwerp (in dit geval klimaatadaptatie) van het spel. Dat is de kracht van serious gaming.
Wil je meer weten over de mogelijkheden van serious games voor burgerparticipatie? Neem contact op met Tim Laning voor een vrijblijvend gesprek: